معترضان در سوریه با شعارهایی علیه نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) خواستار پیگیری و مجازات این نیروها و تصرف مناطق شمال شرق سوریه شدند.
به گزارش مشرق، شبکه المیادین گزارش داد که در جریان تظاهرات اخیر در سوریه، معترضان شعارهایی علیه نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) سر دادند.
آنها خواستار پیگیری این نیروها در هر نقطه ای شدند و همچنین آزادی شمال شرق سوریه را به عنوان یکی از اهداف اصلی خود مطرح کردند.
این اعتراضات بهدنبال فشارهای محلی و مشکلات سیاسی در این منطقه شکل گرفت و نشاندهنده نارضایتی مردم سوریه از اقدامات قسد در مناطق تحت کنترل این گروه است.
گروه قسد مورد حمایت آمریکا، شمال شرقی سوریه را در کنترل خود دارد و روابط خوبی با ترکیه ندارد. با سیطره مخالفان مسلح سوری نزدیک به ترکیه و دیدارهای مقامات ارشد این گروه با نمایندگان آمریکا انتظار میرود که فشارها بر قسد افزایش یابد.
در روزهای گذشته نیز درگیریهایی بین نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد) و نیروهای مورد حمایت ترکیه روی داده بود.
به اعتقاد برخی کارشناسان منطقه بویژه کشورهای همسایه اوضاع در سایه تحولات پس از هشتم دسامبر گذشته بسیار استثنایی و پیچیده است، به طوری که بیش از ۲۵ گروه مسلح که بیشتر آنها در سایت اصلی بت فوروارد فهرست تروریسم بین المللی هستند، در صحنه حضور دارند.
درگیری میان نیروهای موسوم به دموکراتیک سوریه (قسد) و دیگر گروه های مسلح و حضور هزاران نیروی مسلح افراطی از کشورهای دیگر و استقرار گروه ها در شهرهای اصلی از جمله بحران های این کشور پس از سقوط دولت بشار اسد است.
نیروهای اشغالگر در جنوب سوریه برای اولین بار پس از تهاجم رژیم صهیونیستی به خاک این کشور در پی سقوط نظام بشار اسد، مورد تیراندازی قرار گرفتند که «مقاومت سوریه» مسؤولیت آن را برعهده گرفت.
به گزارش مشرق، رادیو ارتش اشغالگر گزارش داد: افراد مسلح به سمت نیروهای اسرائیلی در حومه قنیطره تیراندازی کردند.
خبرنگار رادیو ارتش اسرائیل گفت: این اولین بار است که پس از ۲ ماه پرسه زدن آزادانه در سوریه، به سمت نیروهای ما شلیک میشود.
وی افزود: هنوز خیلی زود است که بگوییم آیا این آغاز مقاومت مسلحانه در برابر فعالیتهای ارتش اشغالگر در سوریه است، اما این حادثه قطعاً باید بسیار نگران کننده باشد.
طبق گزارش روزنامه لبنانی الاخبار، پس از آن، «مقاومت سوریه» در بیانیهای منتسب به آن، آغاز عملیات خود علیه «دشمن اسرائیلی در کنار عملیاتش علیه گروهکهای تروریستی الجولانی» را اعلام و سایت اصلی بت فوروارد خاطرنشان کرد که برای اولین بار ارتش اشغالگر اسرائیل در حومه قنیطره را هدف قرار داد و آن را مجبور به «بازگشت و عقبنشینی» کرد.
مقاومت سوریه همچنین تاکید کرد: اجازه نمیدهیم اسرائیل سرزمین ما را اشغال کند و ما با کمینهای دقیق و حملات غافلگیرانه مراقب شما و گروههای الجولانی خواهیم بود.
شبکه خبری «مرسال قطر» در حساب ایکس خود نوشت: وزیر امور خارجه ایران و نخست وزیر قطر درباره روابط دو کشور و تحولات نوار غزه، مسله فلسطین و سوریه گفتگو کردند.
به گزارش مشرق، شبکه خبری «مرسال قطر» در حساب ایکس خود نوشت: عباس عراقچی وزیر امور خارجه ایران و محمد بن عبدالرحمن آل ثانی نخست وزیر و وزیر امور خارجه قطر با هم دیدار و گفتگو کردند. در این دیدار روابط همکاریهای دو کشور و راههای حمایت و ارتقای آن و تحولات نوار غزه، مساله فلسطینی و سوریه مورد بررسی قرار گرفت.
سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان امروز پنج شنبه ۱۱ بهمن به قطر رفت تا در این سفر با مقامهای قطری در مورد تحولات جاری در منطقه و موضوعات روابط دوجانبه گفتوگو کند.
به گزارش وزرات امور خارجه کشورمان همچنین قرار است وزیرخارجه کشورمان در این سفر با مسئولان ارشد «حماس» دیدار داشته باشد. در این دیدار بررسی بت فوروارد آخرین تحولات فلسطین و تبریک پیروزی مردم فلسطین در مقاومت اسطورهای ۱۶ ماهه طوفان الاقصی، در دستورکار این سفر قرار دارد.
به ادعای گروهی از ناظران مهار شورش در سوریه بستر را برای همصدایی تهران و مسکو هموار کرد. همین گزینه موجب شد تا شام به میدانی برای آزمون دیپلماتیک دو کشور تبدیل شود؛ آزمونی که تعاملات دو بازیگر را به دو فصل تقسیم کرد، فصل پیش از حمله روسیه به اوکراین که در آن بازه زمانی مسکو با تلآویو همصدا شد و در عین حال روابط نزدیکی با تهران نیز تعریف کرد. در قاب فصل دوم که بعد از جنگ در اوکراین کلید خورد، کرملین همه مهرههای خود را در زمین تهران چیده و تلاش دارد تا به واسطه هم صدایی با ایران جبهه مشترک در برابر غرب تعریف کند.
به گزارش اقتصادنیوز، به ادعای ناظران، ژوئیه 2015، (شهید) قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، به مسکو سفر کرد تا درباره طرح اضطراری درباره سوریه که کنترل 80 درصد از خاک آن در اختیار شورشیان قرار داشت، با مقامهای کرملین رایزنی داشته باشد.
روسیه در آن بازه زمانی در انعقاد توافق هستهای ایران در سال 2015، معروف به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) کمک کرده بود. سفر (شهید) سلیمانی که سه ماه بعد رسانهای شد، آغازگر تحول یک دههای روابط روسیه و ایران، از همکاری تاکتیکی در سوریه تا مشارکت در سال جاری قلمداد میشود؛ رخدادی که در ژانویه 2025 با امضای توافقنامه مشارکت استراتژیک بین دو کشور به اوج خود رسید.
این عبارات بخشی از یادداشت فارن افرز است؛ یادداشتی که اقتصادنیوز آن را در سه بخش ترجمه کرده، بخش نخست در ادامه آمده است.
اهرم تهران و روسیه برای خنثی کردن جبهه غرب
مداخله روسیه در سوریه، مسکو را واداشت تا موازنهای ظریف و در عین حال حساسی بین ایران و اسرائیل تعریف کند؛ دو بازیگری که مسکو با آنها روابط دیپلماتیک نسبتاً سازندهای دارد. کرملین ضمن هماهنگی عملیات نظامی با ایران، کانالهای دیپلماتیک خود را با اسرائیل حفظ کرد و حتی برای محدود کردن (ادعایی) قدرت ایران در سوریه خیز برداشت.
اما حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، در کنار رویارویی اسرائیل با حماس، ایران و حزبالله، این توازن را برهم زد، در این میان وابستگی فزاینده مسکو به فناوری نظامی ایران، این کشور را به تهران نزدیکتر کرد. یک دهه پس از سفر (شهید) سلیمانی، ایران و روسیه روابط بیسابقهای برقرار کردهاند که امروز به واسطه تحریمها و انزوا در جهان و همچنین جنگ در اوکراین برجستهتر شده است. روسیه که زمانی معمار توافق برای محدود کردن برنامه هستهای ایران بود، به یک عامل بالقوه برای پیشرفت هستهای تهران تبدیل شده است.
تغییر معادلات خاورمیانه، حملات اسرائیل به مواضع حماس و حزبالله، سقوط دولت بشار اسد و سه ساله شدن جنگ در سوریه موجب شد تا تهران و مسکو روابط نزدیکی تعریف کنند. همکاری نظامی با ایران برای روسیه حیاتی شده است و توسعه برنامه هستهای ایران با کمک روسیه به سرعت در حال تبدیل شدن به قویترین اهرم فشار ایران علیه اسرائیل و غرب است.
برای ایالات متحده و اسرائیل، این رابطه جدید خطر ظهور محور تأثیرگذار ضد غربی را به دنبال دارد. با این همه توسل به کمپین «فشار حداکثری» علیه ایران، برای بسیاری از اعضای کابینه ترامپ در اولویت قرار دارد و همین گزاره ممکن است ایران را به روسیه نزدیکتر کند.
در عوض، ایالات متحده باید در قاب یک مانور دیپلماتیک ظریف مشارکت داشته باشد؛ جلوگیری از تغییر دکترین هستهای ایران بدون اینکه تهران در آغوش مسکو جای بگیرد. در این میان سوریه به عنوان میدانی برای آزمون حیاتی جهت همکاری نظامی ایران و روسیه بود.
مسکو و تهران با وجود نداشتن تعهدات دفاعی رسمی یا تجربه عملیات مشترک قبلی، چارچوبهای جامعی را برای هماهنگی نظامی و دیپلماتیک ایجاد کردند که با دخالت نظامی روسیه در سوریه در پاییز ۲۰۱۵ آغاز شد.
سوریه؛ میدانی برای آزمایش تعامل تهران و مسکو
عملیاتهای یکپارچه هوایی و زمینی روسیه و ایران به دولت بشار اسد اجازه داد تا به طور موقت مناطق کلیدی را بازپس گرفته و عملاً زمینه را برای بقای دولت سوریه به مدت یک دهه هموار کند. این مکانیسمهای هماهنگی آزمایششده در نبرد با گسترش همکاریهای نظامی روسیه با ایران پس از حمله به اوکراین، مفید خواهند بود.
کانالهای همکاری موجود، مانند ساختارهای فرماندهی یکپارچه، پروتکلهای اشتراک اطلاعات و کانالهای تدارکاتی ساخته شده در سوریه علیه اوکراین مورد استفاده قرار گرفتند. روسیه همچنین برای حمایت مستقیم نظامی به ویژه در زمینه فناوری هواپیماهای بدون سرنشین و تولید مشترک دفاعی به ایران متوسل شد.
روسیه به موازات همکاری نظامی خود با ایران، روابط دیپلماتیک دقیقی با اسرائیل برقرار کرد. آنچه که به عنوان یک کانال منازعه زدایی برای جلوگیری از درگیریهای نظامی سهوی در سوریه ایجاد شد، به دیپلماسی فعال بین بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل و ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه تبدیل شد و به ادعای ناظران به واسطه ده جلسه در سطح بالا با تمرکز بر حمایت روسیه از اسد و مخالفت با قدرت ایران در سوریه بین سالهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۵ مورد ارزیابی قرار گرفت.
پوتین با محدود کردن حضور ایران در سوریه، به ویژه در بلندیهای جولان، نزدیک به اسرائیل موافقت کرد. در مقابل، نتانیاهو به نیروهای اسد اجازه داد به بلندیهای جولان بازگردند و حملات اسرائیل در سوریه را محدود کند تا از بیثباتی بیشتر جلوگیری شود.
نتانیاهو از روابط خود با روسیه به نفع منافع داخلیاش فرصتسازی کرد و از تعامل نزدیک خود با پوتین در مبارزات انتخاباتی ۲۰۱۹ خود برای نشان دادن اعتبارش به عنوان یک بازیگر زیرک در صحنه جهانی بهره برد. در همین حال، اسرائیل برنامههای خود را از طریق «کمپین بین جنگها» دنبال کرد که هدف آن جلوگیری از ایجاد زیرساختهای سایت اصلی بت فوروارد نظامی دائمی توسط ایران در سوریه و ایجاد اختلال در مسیرهای تدارکاتی ایران به حزبالله از طریق عملیاتهای مخفیانه و حملات هوایی بود.
قبل از حمله گسترده به اوکراین در سال ۲۰۲۲، روسیه برای حفظ روابط خود با اسرائیل و ایران در حالی که منافع متضادی داشتند، تلاش میکرد تا مشکل حفظ تعادل منطقهایاش را آشکار کند. از یک سو، مسکو چشم خود را بر عملیات اسرائیل علیه ایران و متحدان غیردولتی آن در سوریه بست.
به ادعای ناظران، براساس دادههای اطلاعاتی در واتس اپ که اخیراً توسط گروه شورشی حیات تحریرالشام (HTS) در دمشق ضبط شده، در این میان تلاشهایی شده تا میان کرملین و یوسی کوهن، رئیس وقت موساد در اواخر سال ۲۰۱۹ رایزنیهای محرمانهای در باب منافع دو طرف انجام شود.
در این میان، سوریه با ایران برای حفظ بشار اسد در قدرت همصدا بود و به طور مخفیانه مستقیماً حزبالله را مسلح میکرد. بر اساس اطلاعات اسراییل، بیش از ۷۰ درصد تسلیحات حزبالله که در لبنان تصرف شده، ساخت روسیه بوده و مستقیماً از طریق پایگاه دریایی روسیه در طرطوس در سوریه تأمین میشود.
با این همه، حمله ۲۰۲۲ به اوکراین پویایی در سوریه را تغییر داد و باعث شد استراتژی کرملین زیر بار تناقضاتش سقوط کند، روسیه شاید میتوانست روابط خود را با هر دو بازیگر در راستای اهداف مورد بازنگری قرار دهد.
خبرگزاری رویترز به نقل از یک منبع ناشناس سوری مدعی شد که سرکرده شورشیان حاکم بر دمشق در دیدار اخیر با هیأت روسیه به ریاست معاون وزیر خارجه این کشور، خواستار دریافت غرامت از مسکو و تحویل اسد شد.
به گزارش مشرق، رویترز امروز با اشاره به گزارش وزارت خارجه روسیه از سفر هیأت این کشور به دمشق و دیدار با حاکمان جدید سوریه، مدعی شد در حالی که مسکو برای حفظ دو پایگاه نظامیاش در سوریه تلاش میکند، شورشیان حاکم بر دمشق درخواست برای تحویل بشار اسد را مطرح کردهاند.
طبق این گزارش به نقل از یک منبع مطلع سوری، احمد الشرع (محمد جولانی) از مسکو خواسته رئیسجمهور سابق سوریه را که در پی حمله شورشیان مسلح در دسامبر سال گذشته به روسیه رفت، تحویل دهد.
خبرگزاری دولتی سانا سوریه هم گزارش داد که دمشق همچنین از مسکو که حامی اسد بود، خواست که از طریق اقدامات ملموس مثل پرداخت غرامت و کمک به بازسازی سوریه، اعتماد بین دو کشور را احیا کند.
طبق گزارش رویترز، سخنگوی کرملین امروز در پاسخ به پرسشی درباره درخواست دمشق برای بازگرداندن اسد و پرداخت غرامت، اظهارنظر نکرد.
شورشیان حاکم بر دمشق پس از مذاکرات سهشنبه با هیأت روسی به ریاست میخائیل بوگدانوف گفتند که در این دیدار تاکید شد که «احیای روابط باید شامل جبران اشتباهات گذشته، احترام به سایت اصلی بت فوروارد خواست مردم سوریه و تامین منافع آنها شود».
منبع سوری مورد استناد رویترز گفت که روسها حاضر به پذیرش «اشتباهات» نبودند و تنها توافقی که در نتیجه این سفر حاصل شد، ادامه گفتوگوها بوده است.
وزارت امور خارجه روسیه هم در روایت خود از این سفر اعلام کرد که مذاکره صریح درباره طیف وسیعی از موضوعات انجام شد و دو طرف بر ادامه تماسها برای تقویت روابط و تفاهم در زمینه سیاست خارجی توافق کردند.